Daar waar het verleden in het heden doorwerkt.

Inleiding

Met enige regelmaat ontmoeten we hoe oorlog doorwerkt in volgende generaties. Er is een generatie (of meerdere) van overleven, een generatie van mee moeten in het overleven en een generatie die niet meer hoeft te overleven, maar waar het verleden nog iedere dag in aanwezig is.

We zien hoe slachtoffers en daders families splijten, hoe daderschap wordt verworpen, hoe slachtofferschap kan uitdraaien op een impasse, hoe wonden worden verzorgd, of juist niet worden verzorgd binnen een familie. “Laten we het maar niet aan de grote klok hangen, dat is beter voor ons en voor jou,” klonk en klinkt door in menig gezin.

Wij mensen verdelen de wereld in goed en fout, zodat we onszelf kunnen veiligstellen. Kunnen overleven. Ons rechtssysteem is gebaseerd op goed en fout. Op daders en slachtoffers.

In januari zouden de Nationale Archieven open gaan, waarin namen genoemd worden van Nederlanders die ‘fout’ waren in de oorlog. Niemand weet wat voor effect dit zal hebben op de maatschappij, op families, of op de nazaten van daders en slachtoffers.

Vanwege de wet op privacy zullen deze archieven nu niet voor iedereen toegankelijk zijn. Maar de spanning zal zeker in veel families opgelopen zijn.

In onze workshops zien we regelmatig deelnemers die nazaat zijn van iemand die ‘fout’ was in de oorlog. Het familielid van de deelnemer is als zodanig betiteld en/of mogelijk berecht. Dat dit ‘fout’ zijn, zijn sporen achterlaat in de volgende generaties is een feit. Velen schamen zich, voelen zich ook fout terwijl ze er geen onderdeel van zijn geweest, hebben soms enige twijfel of de betiteling klopt maar durven dit zeker niet kenbaar te maken, kortom; er is een hoop ongezien leed bij deze nazaten.

Een deelnemer in een workshop vertelde trillend, angstig en met buikpijn dat er veel mensen in zijn familie lid waren van de NSB. Verraad hoorde bij zijn systeem, volgens hem. Het was een soort ‘coming out’, hij had het nog nooit verteld aan iemand en durfde geen relatie aan te gaan. “Want wie wil er nou samen zijn met iemand die zo’n achtergrond heeft?” was zijn gedachte.

Een andere deelnemer vertelde dat zijn vader bij de SS heeft gewerkt. Hoe hij daar last van heeft, hoe zijn achternaam hem het leven lastig maakt in werk en relaties. Hoe hij daar fysiek onder gebukt gaat en zich door het leven knokt.

Programma

In deze twee dagen bieden Bibi Schreuder en Maaike van der Heiden een plek om samen te zijn met dit thema. Voor nazaten van de oorlog. Een plek waar we elkaar kunnen ontmoeten, opstellingen kunnen doen, waar we ongezien leed naar het daglicht kunnen brengen, ongeacht welke plek de ouders of voorouders hebben gehad in de oorlog.

Misschien zou je een opstelling willen doen, misschien wil je graag samen zijn in dit thema, misschien wil je een verhaal delen.

Je bent van harte welkom. Met alles.

Toelating

Voor deze themaworkshop zijn geen toelatingseisen. 

Praktische informatie

Het Bert Hellinger Instituut is opgenomen in het Centraal Register voor Kort Beroeps Onderwijs (CRKBO). Daarom is deze workshop vrij van BTW.