Ik ook. En dat is het vertrekpunt.

Laatst begeleidde ik een organisatieopstelling voor een groep intern consultants & teamcoaches van een grote en al lang bestaande organisatie. Wat daarin zichtbaar werd, is dat velen in die organisatie moe waren. Gefrustreerd waren. Murw van alle veranderingen door de jaren heen. Weinig vertrouwen hadden. En hoezo zouden ze ‘iets moeten’ met een teamcoach of weer een consultant??

Bij de interne coaches en consultants voelde ik als begeleider iets wat daarop leek: moe en zoekend naar verbinding. Immers, zij zijn ook al jarenlang deel van dezelfde organisatie. Hun plek in die organisatie is meermaals veranderd en er waren mensen verplaatst en verloren.

‘Ik ook. En dat is het vertrekpunt.’ Dat vroeg ik de aanwezige leider van de coaches/consultants te zeggen aan de representanten van leiders en medewerkers in de organisaties (hun interne klanten). Ze keek me aan met een vraagteken. Ik herhaalde de zin. Ze keek de representanten aan en zei het. Maar ze leek het niet te voelen. Het kwam ook niet aan. Ik vroeg het haar nog eens te zeggen. ‘Ik ook. En dat is het vertrekpunt.’ En nog eens. ‘Ik ook. En dat is het vertrekpunt.’ En langzaam daalde het in, ook bij haar. Ze is deel van hetzelfde. Dit uitspreken in de opstelling, wakkerde het hernieuwen van het vertrouwen van de interne klanten in haar aan.

Deel zijn van hetzelfde, vraagt ook je eigen aandeel nemen in je ertoe te verhouden. Hoe is het voor en met de pool van teamcoaches? Als zij zelf een teamcoach zouden inschakelen, wat zou hun behoefte dan zijn?

En als het vertrekpunt ‘ik ook’ is, doet dat ook iets in de ordening van teamcoach/consultant ten opzichte van degenen met wie ze werken. Er ontstaat gelijkwaardigheid, zonder je professionele rol te hoeven verliezen.

En om nog helderheid te scheppen in wat de rol in beginsel wel of niet is, kwam er nog een zin in me op, die ik haar liet zeggen aan de interne klanten: ‘Ik kan niet ont-doen wat (jullie) is (aan)gedaan. En ik zie jullie.’

De helderheid die deze zin bracht, was misschien nog wel meer voor de teamcoaches zelf, dan voor hun klanten. Want niets menselijks is ook een teamcoach of consultant vreemd, dan onbewust eigenlijk het leed te willen wegnemen en een mooiere wereld voor ieder die werkt te scheppen.

De zin ‘ik ook’ hoorde ik voor het eerst toen ik bij een van de seminars van Bert Hellinger was. In een grootse opstelling met waarin álle paar honderd aanwezigen stonden, in velden van daders en slachtoffers, verbonden aan WOII, sprak hij, op zijn berthellingers, langzaam uit: ‘Ich auch…’.

(eigenlijk zei hij het zo: ‘i-i-i-i-i-ch-ch     au-au-au-au-ch-ch…’)

In deze schijnbaar eenvoudige woorden, ligt het voornaamste van systemische werk besloten: uiteindelijk zijn we allemaal deel van hetzelfde en in de delen weerspiegelt zich het geheel. Dat kwartje viel daar, jaren geleden. Sindsdien heb ik het ‘ik ook’ wel eens gebruikt in een familieopstelling, maar viel het kwartje nog niet op dezelfde manier in organisatiecontext.

Dus dank maar weer aan deze opstelling, die mij, zoals zo veel opstellingen, ook deed leren.

Ik ook. En dat is het vertrekpunt.

Barbara Hoogenboom

6 juli 2022