Een gesprek met Sandra Hardenberg

“Ik wist helemaal niets van systemisch werk toen ik de vacature voor officemanager bij het Bert Hellinger Instituut onder ogen kreeg. En toch voelde ik heel sterk: dit is het, dit wordt mijn baan. Ik tikte achter elkaar mijn brief, recht uit mijn hart, en drukte op send. Barbara [Hoogenboom] hing 20 minuten later al aan de telefoon.

Op dat moment was ik zoekende. Ik had mijn baan als afdelingshoofd verloren door een faillissement en ik had daarvoor al een burn out gehad. De studie Neurolinguïstiek die ik jaren daarvoor had gedaan gaf me niet genoeg praktische handvaten om daar een baan in te vinden.

Dus wat werd de volgende stap? Ik had geen idee. Ik wist vooral wat ik níet meer wilde, niet per se wat ik wél wilde. En ik nam me voor nu gewoon eens de tijd te nemen om dat rustig uit te zoeken. Dat liep anders, want de kennismaking met het Bert Hellinger Instituut zorgde voor zo’n klik dat ik niet kon wachten om te beginnen.

Tijdens het eerste gesprek met Barbara vielen er bij mij zoveel kwartjes. ‘Ooooh, zo zit het.’ En: ‘Dat voelde ik dus.’ Het was een soort van thuiskomen. Ik krijg nog kippenvel als ik daaraan denk.

Ik was en ben een heel rationeel type. Heel erg met de voetjes in de klei. Ik kom uit een nest van echte Friezen. Geen praters, maar wel sensitief. Ik voelde altijd al meer.

In het verleden heb ik wel situaties meegemaakt waarin ik met alles in mijn lijf voelde dat iets niet goed was, of dat iemand niet authentiek was. Of dat ik zelfs als kind al voelde dat er iets onbenoemd bleef in bijvoorbeeld de familie. Dat schoof ik opzij omdat ik dacht dat ik dingen niet van tevoren kon aanvoelen.

Nu weet ik dat ik mijn onderbuikgevoel altijd serieus moet nemen. Dat zal ik ook niet anders meer doen. Het klopt altijd. Alle beslissingen die ik nu neem, neem ik op gevoel.

Ook als ik een nieuwe medewerker aanneem. Wat je voor CV of ervaring hebt, maakt me eigenlijk niet uit. Ik ga het gesprek aan en dan ga ik mijn lichaam langs: wat voel ik, wat merk ik, vind ik het een fijn persoon? Dat vormt mijn beslissing.

Dat het gevoel nu voorrang heeft op het rationele denken komt door mijn ervaring met systemisch werken. De eerste keer dat ik als representant deelnam aan een opstelling was echt een openbaring. Net alsof je inplugt op andermans WiFi-netwerk. Ik kan me een opstelling herinneren waarbij ik direct toen ik het veld in stapte keihard moest huilen. De tranen biggelden over mijn wangen. Heel heftig. En daarna kon ik ook weer uitpluggen. Zo bijzonder.

Als representant heb je vaak geen idee waarom je iets zegt of doet. Maar ik durf er wel op te vertrouwen dat het juiste informatie is. En vaak is het gewoon hele rake informatie.

Ook als vraagsteller heb ik ervaren wat systemisch werk doet. We hebben als maatschap regelmatig momenten waarop we samenkomen en met een externe begeleider kwesties doorlopen. Dat geeft zoveel inzichten om zelf mee verder te gaan.

Op persoonlijk vlak heb ik dat ook meegemaakt. Dan spelen er dingen thuis, met de kinderen bijvoorbeeld, en dan denk ik dat ik het als moeder vast niet goed doe. Een opstelling laat dan zien welke bewegingen er binnen het gezin zijn, waar die vandaan komen en waarom het gaat zoals het gaat. Die inzichten zijn zo belangrijk. En ik blijf ze gebruiken in mijn dagelijks leven.

Dat is voor alle medewerkers hier heel belangrijk, om zelf te ervaren wat systemisch werk doet. Meedoen met de workshops, opleidingen volgen. Ik ben daar zelf ook altijd in meegenomen. Het is voor jezelf waardevol maar het is ook heel belangrijk om deelnemers of coachees goed te kunnen adviseren.

Toen ik mede-eigenaar van het BHI werd wilde ik ook zelf een basisopleiding volgen, dat hoort wel bij mijn positie. Dat werd de opleiding Systeemdynamiek in Organisaties. Niet omdat ik zelf trainer of begeleider wil worden, ik ben gewoon helemaal op mijn plek als regelaar en aanjager van projecten. Daar zou ik absoluut geen afstand van kunnen nemen. Maar het heeft me wel veel gebracht, ook in mijn huidige rol.

Ik gebruik mijn kennis bijvoorbeeld in situaties op kantoor. Ik vind het leuk om kleine systemische interventies te doen of prikkelende vragen te stellen, waardoor je net anders kunt kijken naar een situatie.

De systemische blik maakt inmiddels deel uit van mij. Ik zou niet meer zonder willen – of kunnen. Ik denk dat als ik die blik eerder had gehad dat ik veel dingen heel anders had aangepakt. Misschien was ik zelfs niet in die burn out geraakt. Ik liep helemaal vast omdat ik dingen niet kon benoemen die ik nu wel kan benoemen.

En soms kan ik het nog steeds niet benoemen, maar wel voelen. Als ik voel dat het nog geen tijd is voor een bepaalde stap bijvoorbeeld, dan stel ik die stap uit. Soms wordt me dan gevraagd: ‘Waarom heb je dat nog niet geregeld?’ Dan houdt iets me tegen. Vaak blijkt later dat dat goed was. Ik durf nu volledig op mijn gevoel te vertrouwen.”