Een gesprek met Marion Latour

“Ergens was het er al, het gevoel dat er van alles onder de waterlijn speelde. Alleen ik had er de woorden niet voor. Het voelt niet lekker, het loopt niet lekker, er is iets anders aan de hand – dat gevoel was er wel, maar ik kreeg er de vinger niet achter.

Die sensitieve kant heb ik van huis uit meegekregen. Mijn moeder keek vanuit gevoel. Ze volgde een holistische opleiding en had ook veel aandacht voor de energetische kant.

Mijn vader was computerprogrammeur, nog in de tijd dat computers zo groot als woonkamers waren. Hij had een goed stel hersens en een sterke aanleg voor eentjes en nulletjes. Mijn lineaire kant heb ik van hem.

In mijn 25 jaar bij de brandweer en politie gebruikte ik beide kanten. Ik dacht enerzijds van A naar B, in oorzaak en gevolg. Tegelijkertijd zocht ik altijd de verbinding met mensen en was ik geïnteresseerd in hoe mensen nu contact met elkaar maken.

Naarmate ik hoger in deze organisaties kwam, in leidinggevende functies als commandant en divisiechef, ging ik steeds meer opleidingen volgen. Daar kwam ik in aanraking met het systemisch perspectief. Dat veranderde mijn blik én de gesprekken die ik voerde.

Eerder kon ik weerstand bijvoorbeeld gewoon iets heel lastigs vinden. Ik kon eerst niet voorbij de weerstand kijken. Dat veranderde ineens. Ik vroeg me nu af: Maar waarom zit je dan in die weerstand? Ben je trouw aan iets of iemand door dit te doen? Die manier van kijken maakte me enorm nieuwsgierig en verruimde mijn blik.

Het echte gevoel van thuiskomen kwam toen ik een opleiding Systemisch coachen met paarden ging volgen bij Ruud Knaapen, toch wel de grondlegger van het systemisch werken met paarden in Nederland. Ik had geen idee wat systemisch coachen precies was maar mijn nieuwsgierigheid was gewekt. En ik was in mijn jeugd gek op paarden, had van mijn 9e tot mijn 18e paardgereden.

Al tijdens die eerste opleidingsdag dacht ik: Nu begrijp ik het. Op een andere manier dan met mijn hoofd. Het resoneerde volledig, mijn lijf reageerde. En ik realiseerde me weer hoe puur paarden zijn, ook in hun communicatie. Ze kunnen je zo diep raken. Ik voelde weer die diepe verbinding die ik ook in mijn jeugd had gevoeld.

Aan het eind van die dag zei ik tegen mijn man [Jochen Beyer]: ‘Ik wil een paard.’ Nog gekker was het dat hij zei: ‘Dat is ook grappig, ik zit ook al de hele dag over een paard te denken.’ Niet lang daarna hebben we de eerste van onze drie Friese paarden aangeschaft.

Systemisch werken met paarden is een heel bijzondere ervaring. Je gaat er niet op rijden, je gaat ze niet achterna, maar ze laten je iets unieks zien. Gewoon door te zijn wie ze zijn. Ze brengen feilloos in beeld wat je ervan weerhoudt om in het hier en nu te zijn.

Het verschil tussen mensen en dieren is dat dieren van nature helemaal in het moment zijn. Wij hebben dat een beetje verleerd. Dieren hebben geen agenda, zijn niet bezig met het verleden, ze reageren in het hier en nu. En ze weten wat nodig is om compleet te zijn.

Als een paard een mens aanraakt, letterlijk of figuurlijk, is dat dan ook vanuit een puur gevoel. Daar komt bij dat we als mens weten dat er geen filters zijn bij dieren, er zijn geen andere lagen die meespelen. Dat maakt het voor mensen vaak makkelijker om vertrouwen te hebben. De reactie op de paarden is daardoor ook heel puur.

Na die opleiding was ik los. Ik wilde álles weten. Ik heb eerst nog wat meer gedaan met teamcoaching met paarden en daarna heb ik bij het Bert Hellinger Instituut alle opleidingen gevolgd die ik kon volgen. Familieopstellingen, organisatiesopstellingen, de masteropleiding en systemisch coachen – ik wilde alles ervaren. Ik had niet zozeer een doel daarmee, maar ik wilde gewoon méér en het liefst zo snel mogelijk. Ik stond aan op een stuk in mijzelf dat nog niet eerder aan was gegaan.

Zo heb ik mij een jaar of vier gevoed met alle mogelijke systemische kennis en ervaring. Toen belde Barbara [Hoogenboom] met de vraag of ik gelieerd trainer bij het BHI wilde worden. Ik zat op dat moment letterlijk in mijn brandweeruniform en had nog geen idee hoe ik het ging doen, maar mijn antwoord was direct ja. Dit was een uitnodiging van het leven en daar ging ik op in. Kort daarna voelde ik ook dat ik mijn bestemming had bereikt bij de brandweer.

Voor mij was het verloop heel natuurlijk. En in de basis voel ik me ik eigenlijk nog steeds dezelfde in mijn aanpak. Je kijkt en luistert, loopt een tijdje mee en op een gegeven moment ga je zelf meer in de leiding omdat je iets kunt zien dat de ander nog niet kan zien en laat je daarna alle ruimte dat iemand het zelf weer in al zijn of haar volwassenheid op kan pakken. Dat was zo bij mijn leidinggevende functies en dat is ook nu zo in mijn systemische begeleiding.

Ik werk ook nog steeds vanuit die beide kanten in mij. Het is niet alleen hart en buik, het is ook hoofd. Als die goed met elkaar samenwerken, kun je hele mooie dingen doen. Dus je moet ook de voeten aan de grond houden. Uitzoomen, maar het ook weer kleiner maken om het behapbaar te houden.

Je blik eerst verbreden is essentieel om verder te komen. Het doet mij denken aan spinning, op zo’n fiets met een vliegwiel. Dan moet je een paar keer heel hard op die trappers duwen om in beweging te komen. En daarna kun je verder. Zo zie ik mijn rol ook. Ik help om het vliegwiel in beweging te krijgen en daarna vertrouw ik de ander in zijn volwassenheid dat hij zelf kan bepalen of hij hard, zacht, zwaar of licht verder gaat fietsen.

Maar uiteindelijk kun je die beweging alleen in gang zetten vanuit een diepe verbondenheid met jezelf. Wie ben jij, voordat je naar buiten gaat? Vandaaruit verbind je je met de cliënt (of het team) en het hele systeem en kijk je wat een gezonde beweging en respons is.

Dat probeer ik waar te nemen: Ben je als persoon verbonden met jezelf, durf je jezelf te ontmoeten, ben je in het hier en nu? Hoe kun jij nog meer in je kracht staan, wat is een gezonde respons op een situatie of (innerlijk) conflict en hoe kan ik je daarbij begeleiden?

In mijn begeleiderschap ben ik misschien wel steeds meer op paarden gaan lijken. Ook zij draaien er niet omheen en maken niets mooier of zacht. Het is zoals het is. De correctie van paarden onderling is gewoon duidelijk. Heel kort, direct en daarna klaar. En het is ook heel liefdevol en insluitend voor alles en iedereen, want het is precies wat nodig is om een beweging te laten maken.”