Je hart volgen….

Over waarom ik graag met koppels werk

Op tafel ligt een roze hartvormig stuk rozenkwarts. Glad en glimmend, het lijkt wel een stuk zeep. Ze heeft het meegenomen als symbool voor wat zij bijdraagt aan de relatie met haar partner. ‘Mijn huidige partner’, zoals ze ook al bij ons eerste gesprek zei.

Hij zet er een knuffelkonijntje naast. Onder de zachte vacht voelt het verrassend stevig, hard zelfs. Het beestje zit op de achterpootjes en uit het buikje steekt een rood knopje. ‘Hij is opwindbaar, er hoeven geen batterijen in,’ zegt hij.

Het is de tweede keer dat ik een koppel begeleid. In ons eerste korte gesprek vertelden ze over
hun relatie en wat ze wilden onderzoeken. We kwamen uit bij voor ieder een eigen vraag om richting te geven aan een vervolg. Zij wilde begrijpen waarom ze nooit lang bij een man kon blijven. Hij wilde weten waarom hij het maar niet goed kon doen bij haar. Ik had hen gevraagd voor de sessie van vandaag iets mee te nemen dat voor hen symboliseert hoe zij ieder bijdragen aan de relatie. Daarmee, zo lichtte ik toe, staat het ook symbool voor hun bijdrage aan hoe de relatie er nu voor staat. En dus hebben we nu een hart en een konijntje op tafel.

‘Wie van de twee is groter?’, vraag ik. Beiden zien geen verschil. Op de vraag wie de baas is, wijst hij naar het hart en zij naar het konijntje.

‘Hij weet alles beter, kan alles beter en het moet op zijn manier.’

‘Zij doet nooit wat ze zegt, trekt haar eigen plan en is daar niet op aan te spreken.’
‘Ik snap hem vaak niet en voel me dan machteloos. Ik volg altijd mijn hart.’

‘Hoe hard ik mijn best ook doe, ze lijkt het niet te waarderen. Terwijl ik alles voor haar doe.’

Er schiet me een stuk uit een gedicht van Wyslawa Szymborska te binnen: ‘Je komt er niet in, zei de steen. Je mist het zintuig van deelname.’ Ik vertel hun dat in dit gedicht iemand heel
hard werkt om een steen zijn of haar deur te laten openen en dat het niet gaat omdat het hart niet mee doet. Ze reageren beiden geraakt. We besluiten op zoek te gaan naar waar het hart ons brengt als we het volgen en waar het konijntje zo hard voor werkt.

We stellen henzelf, hun vaders en moeders en haar twee broers op, hij is enig kind. Ze pakken ieder hun symbool. Geëmotioneerd en resoluut legt ze het hart bij haar vader, hij zet met ingehouden adem en minstens zo resoluut het konijntje bij zijn moeder.

‘Ik was papa’s lieveling. Nog steeds. Hij wilde zo graag een dochter en daar was ik!’. Ze straalt. ‘Mijn moeder had hoge verwachtingen van me. Ik was zowel de oudste als de jongste, maar wist nooit als welke van de twee ze me zag. Dus ik werkte hard én was lief.’ Hij kijkt naar het tafelblad.

Hun representanten ‘zeggen’ een paar zinnen tegen elkaar.

Zij: ‘Een man heeft me nooit helemaal, want papa heeft mijn hart. Van hem houd ik onvoorwaardelijk, jij moet er wat voor doen. En dan nog…’

Hij: ‘Ik doe alles om niet bang te hoeven zijn dat ik gekwetst word. Met hard werken zet ik jou in de schuld, houd ik mijn hart dicht en heb ik de macht van de onschuld.’

Deze zinnen laat ik ze ook tegen elkaar zeggen. Ze knikken en lijken iets te ontspannen.

We kijken vervolgens ook verder terug in hun familie. Bij haar vader ontmoeten we zijn enige zusje, die maar vijf jaar is geworden. Achter zijn moeder is er een verboden liefde en jong uit werken gestuurd worden. Bij beiden een verhaal van gemis en verlangen. Ze ontspannen nog meer.

Ze kijken elkaar aan, blosjes op hun wangen, en bedanken elkaar dat ze wilden kijken en luisteren.

Of hun relatie het redt weet ik niet, daar ga ik ook niet over. Wel weet ik dat ze ruimte gemaakt hebben om elkaar ook anders te zien. Er is een opening om de relatie voort te zetten als inmiddels volwassen kinderen die zichzelf en hun lot kunnen dragen, in plaats van het in een kinderlijke afhankelijkheid aan elkaar uit te besteden. Er valt (aan)deel te nemen. Het hart en het konijntje gaan weer mee naar huis en krijgen een ereplek.