Het fundament van systemisch fenomenologisch werk

Commons

"Ah, zo kun je er ook naar kijken"

Wat maakt dat de beweging van burgercollectieven, waar vaak naar wordt verwezen met de naam commons, niet veel harder groeit? En wat is er nodig om het potentieel van deze initiatieven en van de beweging als geheel nog meer te ontsluiten voor een toekomst die volledig klimaatneutraal zal moeten zijn?

DOWNLOADEN ALS PDF

Het Bert Hellinger Instituut Nederland deed een systemisch onderzoek naar de beweging van burgercollectieven in opdracht van en in samenwerking met het Maatschappelijk Verantwoord Innoveren energie (MVI-e) programma. De systemische ontdekkingen en inzichten zijn opgetekend in een toegankelijke (digitale) publicatie die gratis is te downloaden.

De publicatie is bedoeld voor al diegenen die betrokken zijn bij verschillende eigentijdse vormen van samenwerken, zoals een commons- of burgerinitiatief. Bijvoorbeeld als initiatiefnemer, lid, ondernemer, beleidsmaker, of nog iets anders. We hopen dat het je een aanvullend perspectief geeft op de dynamiek die kan ontstaan in samenwerkingen en iets oproept van ‘ah zo kun je er ook naar kijken’.

Fotocredits

Van verschillende initiatieven en fotografen hebben we beelden ontvangen om in deze publicatie te gebruiken. Hieronder een overzicht:

  • Aukje van Bezeij: p50, p52 (zonnepanelen)
  • Jansje Braun: p48
  • Dorpsraad Herpt: p42
  • C. Erades: p34
  • F. Hanswijk: p35, p39
  • Co de Kruijff, p51
  • EVA Lanxmeer: p16, p18, p19, p25
  • Niek Hazendonk: p20, p21, p22, p24 (schaatsen)
  • Linlin van Lonkhuyzen, p52 (energieontbijt)
  • H.R. Ode: p37
  • Stadboerderij Caetshage: p23
  • Sterk op Stroom en de Groene Mient: p26, p27, p28, p29

Alle overige foto’s komen van Shutterstock.

Weblinks naar cases

Verder lezen

David Bollier and Silke Helfrich, 2019. Free, fair and alive. The insurgent power of commons. New Society Publishers.

Elinor Ostrom, 1990. Governing the Commons. The evolution of institutions for collective action. Cambridge university press.

Elinor Ostrom’s 8 principles for managing commons. Commons Magazine. 2011.

Hoe kun je lucht bezitten? Een indiaanse visie van het beheer op de aarde. Aktie Strohalm, 1980.

Imre Tijsse Klasen, Barbara Hoogenboom en Jan Jacob Stam, 2020. Slimmer met het Systeem. Een nieuw perspectief op complexe organisatievraagstukken. Uitgeverij het Noorderlicht.

Jacqueline Cramer, 2021. De Kracht van Netwerksturing. Tien bouwstenen voor een slimme, groene en gezonde Metropool Amsterdam. Amsterdam Economic Board.

Jan Jacob Stam, 2019. De meedogenloze schoonheid van de samenleving. Tien jaar maatschappelijke opstellingen. Uitgeverij het Noorderlicht.

Roel During et al, 2018. Leefbaarheidsinitiatieven op het platteland. Analyse van eigenheid en eigenaarschap. Wageningen University and Research.

Tine de Moor en Ton Duffhues, 2020. Burgercollectieven op zoek naar veerkracht. Tijdschrift voor sociale vraagstukken, nr 4.

Initiatieven

Het Commons Network is een denktank en netwerk voor commonsbeleid en -debat op lokaal, nationaal en Europees niveau. Dit is hun onderzoek naar Urban Commons Shared Space.

In Commons Transition vind je essays, verhalen, nieuws, een wiki en video’s.

Community Land Trusts, zoals Land in Common, een beweging die zich richt op grondeigendom.

De Meent is het Nederlandse platform voor de commons, met een kaart van vooral Amsterdamse initiatieven.

De 99 van Amsterdam is een programma van de gemeente Amsterdam. Zij hebben een dossier over commons gemaakt.

Economy Transformers heeft diverse publicaties gemaakt over grondeigendom. Onder andere Grond op een Weegschaal, juni 2020.

Kennisplatform Collectieve Kracht is een platform van en voor collectieven en initiatief van het onderzoeksteam Institutions for Collective Action geleid door professor Tine de Moor. Zij heeft ook een zelf assessment ontwikkeld voor commons.

In Mapping the Commons doen sociale wetenschappers, activisten, kunstenaars uit de hele wereld onderzoek naar stedelijke commons.

Het Centre for New Economics heeft een speciaal programma: Reinventing the commons, met o.a. een Podcast van David Bollier ‘Frontiers of Commoning’.

Wij zijn om, bewonersverhalen. Inspirerende verhalen van woningeigenaren die hun woning verduurzaamden delen hun verhalen over wat er goed ging en wat niet. Wat het kostte en hun tips.

Kijken en luisteren

What is the tragedy of the commons? Animatie van Nicholas Amendolare:

In The City as a Commons legt commonsactivist David Bollier hoe stedelingen hun stad kunnen vormgeven. Deze podcast van David Bollier gaat in op de sociale verandering door commons.

Een filmpje over l’Asilo, een cultuurcentrum in Napels, over de invloed van een Napolitaanse cultuurcommons op de lokale gemeenschap.

In deze virtuele tentoonstelling vind je onderzoek naar urban commons.

De gemeente Gent heeft een uitgewerkt commons transitieplan. Of bekijk het interview met de architect van dat plan.

Den Haag, Antwerpen en Amsterdam hebben actieve grassroots commonslabs.

Wil je meer leren over systemisch werk en opstellingen?

Aanbod

Groei op professioneel, persoonlijk of maatschappelijk vlak met een cursus, training of coaching van het BHI.

Over het BHI

Het BHI is hét opleidings-, kennis- en onderzoekscentrum voor systemisch werk. Maak kennis met het team, onze locaties en historie.

FAQ's

Ben je nieuw hier of is iets niet duidelijk? Bekijk de veelgestelde vragen over systemisch werk in het algemeen of het BHI.

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Wij sturen maandelijks de nieuwste blogs, vlogs en ons cursusaanbod via onze nieuwsbrief. Blijf op de hoogte en schrijf je in.

Inschrijven

Over het Bert Hellinger Instituut

Mensen zijn altijd in ontwikkeling. Met elkaar, zonder elkaar. In families, in teams, in organisaties. Het systemisch bewustzijn geeft inzicht in het waarom van ons zijn en doen. Met familieopstellingen en organisatieopstellingen ontstaat ruimte voor beweging. Het BHI geeft opleidingen, workshops en trainingen op het gebied van systemisch werk, opstellingen, leiderschap en coachen. Ook werken we rechtstreeks met organisaties die willen leren over hun onderstroom. Zo dragen wij bij aan de ontwikkeling van mens, organisatie en maatschappij.

SYSTEEMLAB
Voor aanstormende en gevestigde leiders. Een initiatief van het Bert Hellinger Instituut.