Vrijheid is niet genoeg
Riga, Letland, 18 november 2017
Het is indrukwekkend: met 15000 mensen lopen we in de mars waarbij de onafhankelijkheid van Letland wordt gevierd. Eerder op de dag heb ik aan mensen op straat gevraagd: ‘Welke jaar 18 november?’. Sommigen moeten nadenken, er komen wat verschillende antwoorden. Maar het gaat om 99 jaar geleden: 18 november 1918.
‘Toch opmerkelijk’, denk ik. Letland was onafhankelijk vanaf 1918, maar tussen 1941en 1991, 50 jaar lang, zijn ze door Duitsers, maar vooral door Rusland, naar wat ze zelf voelen, bezet geweest. Een nog steeds heel erg traumatische periode waarin veel Letten alles zijn kwijtgeraakt en een intimiderend bewind ervaren hebben.
De Letse vrouw die naast me loopt, zegt fluisterend tegen me: ‘Ik ben zo blij dat er ook Russen meelopen’. Het valt me al een paar dagen op dat, zodra er over Russen gesproken wordt, de toon op fluisteren over gaat. Waarschijnlijk geheel onbewust, maar toch…..
In vier dagen tijd ontmoet ik veel mensen en mag opstellingen doen met leiders van bedrijven, soms multinationals, ngo’s en overheids organisaties. En langzamerhand wordt iets duidelijk.
Letten worstelen met hun identiteit. En het lijkt makkelijker voor hen om een identiteit te ontlenen aan bijvoorbeeld het buitenlandse moederbedrijf of de internationale moederorganisatie dan om een eigen identiteit en eigen leidende principes op te bouwen die passen bij de Letse samenleving (Leidende Principes geven antwoord op de vraag: wat zijn we als organisatie voor de samenleving).
En het wordt ook duidelijk: als ze níet een eigen identiteit opbouwen is de kans groot dat bedrijven in Letland gezien worden als profit-center of ‘de Letse tak van een internationale organisatie’. Daarmee wordt het patroon van ‘bezet zijn’ eigenlijk doorgezet. Weliswaar door andere grotere systemen dan die dat vijftig jaar lang deden, maar toch…..
Ik hoor de Letse president tijdens zijn speech onder het monument voor onafhankelijkheid zeggen dat ‘We nu bij Europa horen’. Je zou hen heel erg gunnen dat ze dat kunnen doen met en vanuit een eigen identiteit.
Vrijheid is niet genoeg…
In diepe dankbaarheid voor wat ik van de Letten mocht leren
Jan Jacob Stam
Wil je meer leren over systemisch werk en opstellingen?
Aanbod
Groei op professioneel, persoonlijk of maatschappelijk vlak met een cursus, training of coaching van het BHI.
Over het BHI
Het BHI is hét opleidings-, kennis- en onderzoekscentrum voor systemisch werk. Maak kennis met het team, onze locaties en historie.
FAQ's
Ben je nieuw hier of is iets niet duidelijk? Bekijk de veelgestelde vragen over systemisch werk in het algemeen of het BHI.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Wij sturen maandelijks de nieuwste blogs, vlogs en ons cursusaanbod via onze nieuwsbrief. Blijf op de hoogte en schrijf je in.
InschrijvenOver het Bert Hellinger Instituut
Mensen zijn altijd in ontwikkeling. Met elkaar, zonder elkaar. In families, in teams, in organisaties. Het systemisch bewustzijn geeft inzicht in het waarom van ons zijn en doen. Met familieopstellingen en organisatieopstellingen ontstaat ruimte voor beweging. Het BHI geeft opleidingen, workshops en trainingen op het gebied van systemisch werk, opstellingen, leiderschap en coachen. Ook werken we rechtstreeks met organisaties die willen leren over hun onderstroom. Zo dragen wij bij aan de ontwikkeling van mens, organisatie en maatschappij.