Ilse Bekkema over de workshop Systemisch kijken naar ziekte en gezondheid 

BEGELEIDER: BIBI SCHREUDER

Ilse Bekkema, BHI kantoorcoördinator: 

“Begin november was ik deelnemer aan de workshop Systemisch kijken naar ziekte en gezondheid, onder begeleiding van Bibi Schreuder in Rolde. En als ik terugdenk aan deze dagen en mijn notities opnieuw lees, valt mij vooral op hoe indrukwekkend, maar ook complex en verwarrend ik de opstellingen vond.

Mijn hoofd probeerde de eerste dag te begrijpen wat de functie van symptomen zou kunnen zijn, ook omdat ik het plan had opgevat er achteraf iets over te schrijven. Maar de symptomen lieten zich niet zo makkelijk vangen. Achteraf denk ik dat dat goed is: je kunt niet zomaar een logica of een ‘als-dan’-redenering leggen op iets zo complex als ziekte. De werkelijkheid is complexer dan dat.

Dus ik stopte met het mentaal willen begrijpen van de opstellingen. Ik liet ook het doel los dat ik er überhaupt iets zinnigs over zou gaan schrijven, en begon alleen nog maar waar te nemen. En in dat waarnemen zag ik een aantal dingen.

Wat mij vooral opviel, is dat het symptoom van de ziekte nooit alleen bij de persoon hoorde. Het stond daarnaast ook niet los van het systeem, maar was er juist onderdeel van. Het systeem reageerde vaak óók op het symptoom. Het symptoom was voor iets of iemand aan het werk, wilde iets zichtbaar maken of droeg informatie in zich — en soms bleef het (voor mij) onduidelijk waarvoor precies.

Maar zodra het symptoom gezien en erkend werd (‘Dankjewel symptomen’), veranderde het symptoom in mijn waarnemen van iets bedreigends naar een schattige teddybeer met goede bedoelingen. Er kwam rust in het systeem, een zucht, en ruimte om te bewegen.

En soms veranderde er ook al veel zodra het symptoom er simpelweg mag zijn. Wanneer je, in plaats van verzet, de innerlijke houding ‘Het mag’  inneemt ten opzichte van de ziekte.”