Medelijden, doe maar niet

Afgelopen week verzorgde ik een korte online sessie over het Lot.

Het Lot, dat zo zwaar en on-ontsnapbaar klinkt en kan voelen. Terwijl het Lot eigenlijk gewoon een zwaar woord is voor ‘de realiteit’. Mijn lot, is dus niets meer of minder dan mijn realiteit, mijn werkelijkheid. Het is hoe het leven zich voor mij ontvouwt, met precies de lessen die voor mij bedoeld zijn.

En ja, dat kunnen zware lessen zijn en het kan veel van jouw levenstijd nemen om je realiteit te accepteren en de lessen eruit te nemen.

• Als iedereen precies zijn/haar eigen lot zou (kunnen) dragen, zouden vele (systemische) coaches en begeleiders geen werk hebben. Hetgeen op zichzelf wat mij betreft prima nieuws is.
• Als niemand (deels) het lot van een ander zou dragen, zou er geen burn-out zijn en wie weet wat voor klachten er nog meer niet meer zouden zijn.

En toch, wat dóen we dat als mensen makkelijk, dat voor anderen dragen. Het meevoelen, het (onbewust) willen overnemen, het makkelijker en beter maken voor elkaar. Ten koste van onszelf. En zelfs ook ten koste van de ander! Want we ontnemen hiermee de ander het recht op haar/zijn eigen levenslessen! En, we leiden onszelf af van onze eigen pijn en levenslessen.

Na een korte inleiding zoals hierboven beschreven, gingen de deelnemers in groepjes van drie in Break Out Rooms, waar ieder eigen spreektijd kreeg, om over zijn of haar eigen lot (realiteit) te mogen vertellen. Het werd de andere twee deelnemers sterk afgeraden om te hummen, knikken of doorvragen. Slechts aanwezig zijn in het hier & nu voor de verteller was genoeg. En de belangrijkste regel: het was verboden om medelijden te hebben, om ook maar iets van het verhaal van de ander aan jouzelf te laten plakken.

De reflecties achteraf getuigden over het algemeen van goede ervaringen, zowel voor verteller als luisteraar. Het hielp om in eigen kracht te komen of blijven.

Wat Bert Hellinger ons leerde, bleek maar weer: ‘Het eigene dragen, sterkt’.

En nu een week later, valt mij pas te binnen, dat Hellinger ook altijd zei: ‘Medelijden is een aanklacht tegen God.’ Wij zijn als mens namelijk helemaal niet in staat om het lijden van een ander mens weg te nemen; zo vertaalde ik zijn uitspraak altijd.

En ik geloof, dat ik het nú snap op een andere manier: mede-lijden. Als je mede-lijdt met een ander zijn/haar lot, dan creëer je niet alleen een illusie, je neemt zelfs iets weg. Dan ontneem je de ander het recht op zijn of haar eigen levenslessen. En je ontneemt jezelf die van jou.

Dus: mede-lijden, doe maar niet. Wat dan wel? Bereid zijn je eigen realiteit te nemen. Beschikbaar zijn voor de ander in volle presentie, jezelf daarin geven, zonder jezelf te verliezen of wèg te geven. Naast elkaar. Van mens tot mens, hart naar hart, in waardigheid.

Barbara Hoogenboom

11 januari 2021