Bibi Schreuder
Is stamoudste, mede-eigenaar en opleider bij het Bert Hellinger instituut Nederland.
ProfielSystemisch kijken naar ADHD
Een coach vertelt veel ADHD tegen te komen en vraagt me wat onze visie is op ADHD. “Zou dit vanuit een systemisch perspectief worden gezien als een ‘last’, ‘ziekte’, ‘moeilijk lot’, ‘hechtingstrauma’? Ik ben benieuwd, omdat er nog steeds veel controverse is over ADHD in de medische wereld (omgevingsfactoren versus erfelijke aanleg)”, schrijft de coach.
Ik voel meteen de uitdaging om een thema workshop te organiseren over ADHD.
In de loop der jaren heb ik veel opstellingen en systemische coachingsessies gedaan met mensen met ADHD. In mijn boek ‘Ik ben kind, dus ik voel waar mijn ouders zijn’ schreef ik een klein stukje over dit onderwerp en vroeg me af of ADHD misschien meer een maatschappelijk symptoom is dan een probleem van een individu.
Interessant genoeg heb ik nooit systemische patronen opgemerkt in opstellingen met mensen met ADHD. En eerlijk gezegd ben ik daar opgelucht over – want zodra ik verwacht specifieke patronen te vinden, loop ik het risico blind te worden voor de fenomenologische manier waarop we naar elke casus kijken.
Wanneer ADHD ter sprake komt, begin ik meestal met de vraag: “Hoe ziet dit gedrag er uit?” Dat verbaast mensen vaak, alsof ik niet weet wat ADHD is. En eigenlijk weet ik dat ook niet – omdat ADHD zich bij elk individu steeds anders uit en ook in verschillende omgeving en omstandigheden ander gedrag laat zien. En toch proberen we al die verschillende uitingen in één klein hokje te stoppen met het label “ADHD”.
Soms kan het een ‘last’ zijn, omdat ADHD probeert een stukje van de ‘uitgescheurde geschiedenis’ weer in beeld te brengen, maar vaak is het meer lastig voor de mensen er omheen dan voor degene met het ADHD-label.
Als je een hechtingstrauma vindt als mogelijk verband met ADHD, kun je nog steeds vragen naar de systemische ‘reden’ voor de onbeschikbaarheid van bijvoorbeeld de ouder.
En de medische manier van kijken vindt misschien genetische redenen. En ook dan kan je kijken naar de epi-genetische redenen; de omstandigheden in vorige generaties die erfelijke veranderingen in de gen-expressie veroorzaakten.
Twintig jaar geleden zei ik altijd: “Wen maar aan mensen met ADHD, want over 15 jaar zijn zij je managers.” Mensen reageerden toen steevast met: “mensen met ADHD kunnen nooit managers worden.”
Ik denk dat er nu in 2025 meer dan genoeg voorbeelden zijn van managers met ADHD…
Wil je meer leren over systemisch werk en opstellingen?
Aanbod
Groei op professioneel, persoonlijk of maatschappelijk vlak met een cursus, training of coaching van het BHI.
Over het BHI
Het BHI is hét opleidings-, kennis- en onderzoekscentrum voor systemisch werk. Maak kennis met het team, onze locaties en historie.
FAQ's
Ben je nieuw hier of is iets niet duidelijk? Bekijk de veelgestelde vragen over systemisch werk in het algemeen of het BHI.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Wij sturen maandelijks de nieuwste blogs, vlogs en ons cursusaanbod via onze nieuwsbrief. Blijf op de hoogte en schrijf je in.
InschrijvenOver het Bert Hellinger Instituut
Mensen zijn altijd in ontwikkeling. Met elkaar, zonder elkaar. In families, in teams, in organisaties. Het systemisch bewustzijn geeft inzicht in het waarom van ons zijn en doen. Met familieopstellingen en organisatieopstellingen ontstaat ruimte voor beweging. Het BHI geeft opleidingen, workshops en trainingen op het gebied van systemisch werk, opstellingen, leiderschap en coachen. Ook werken we rechtstreeks met organisaties die willen leren over hun onderstroom. Zo dragen wij bij aan de ontwikkeling van mens, organisatie en maatschappij.