Mijn baas zadelt me op met zíjn werk

‘Ik ben het beu dat ik voortdurend klussen van mijn baas krijg die eigenlijk zíjn werk zijn. Hoe maak ik daar een eind aan?’

Als Gerard het coachingsgesprek zo start beweeg ik me van binnen van zijn baas naar hem zelf. Achtereenvolgens komen enkele gedachten bij me op: Wat is hij bereidwillig om dingen te doen die niet bij zijn plek in de organisatie passen. Wat is hij bereid om de plek van een ander in te nemen, als hem dat gevraagd wordt. In welk ander systeem heeft hij dat misschien eerder gedaan? Dan vind ik het vanzelfsprekend om dat te gaan verkennen in het gezin waarin hij geboren is.

‘Wat is jouw plek in de kinderrij bij jou thuis?’ Mijn vermoeden wordt bevestigd, als hij vertelt dat hij de oudste is van zes kinderen.

‘Waar was jouw vader?’ is mijn volgende vraag.

Gerard: ‘Weg, die was er niet.’

Ik krijg toestemming om hem iets te vertellen.

‘Als een gezin incompleet is doordat de vader afwezig is, dan gebeurt het vaak dat de oudste zoon die plek gaat innemen.’

Zijn ogen vallen bijna uit de kassen, zijn mond gaat geluidloos open en uiteindelijk zegt hij: ‘Nou snap ik het.’

Hij vertelt dat toen hij negen jaar was het hele gezin ging emigreren. Uitgeleide gaan door broers van zijn vader die tegen hem zeiden: ‘Zo, vanaf nu ben jíj de man in het gezin.’

En zo nam hij, uit onbewuste liefde voor het familiesysteem, heel bereidwillig taken op zich die niet bij zijn plek pasten. ‘Je bent dus ongelooflijk gewend om dat te doen. En bazen die om een of andere reden hun plek moeilijk kunnen nemen, maken daar dankbaar gebruik van.’

Hij zegt dat hij genoeg weet. Toch vraag ik of ik nog iets mag toevoegen. Dat mag. ‘Weet je, het gaat jou – zeker in het begin – niet goed lukken om “neen” te zeggen tegen je baas omdat je het zó anders gewend bent. Het is veel vertrouwder voor jou om te zeggen: “Kom maar, ik neem jouw plek wel in.” Mocht dat gebeuren, glimlach dan naar jezelf. Het is je immers zó vertrouwd dat het niet ineens ophoudt, ook al kies je daar wel voor.’