Hoogwaterschuilplaatsen

Verandering is van alle tijden. Na deze zomer lijkt bij velen het gevoel van urgentie nog sterker aanwezig: dat het sneller mag, meer moet, anders moet. Steeds vaker hoor ik mensen verzuchten: hoe kom je tot leren en ontwikkelen van jezelf en je organisatie als er zo hard aan de deur gerammeld wordt? Als je hard meegenomen wordt in ren-je-rot werken. Als je misschien wel geen idee hebt hoe of wat nu verder en delen zich angstvallig vastklampen aan het oude. Hoe kom je dan tot leren van en met elkaar?

Dit weekend zeilde ik op de Waddenzee. Mijn oog viel op de hoogwaterschuilplaatsen. Plekken waar vogels zich terugtrekken bij hoog water. Wij zien een behoefte aan dit soort schuilplaatsen voor ‘als het water komt’. Gemeenschappen waar we kunnen delen, leren en helen.

Afgelopen dinsdag waren Barbara en ik getuige en deel van zo’n gemeenschap. Samen met 65 mensen werkzaam bij een grote gemeente in Nederland verkenden we wat er nodig is om écht samen te werken aan de complexe uitdagingen in de wijken. Opstellingen legden bloot waar parels liggen en waar hardnekkige patronen.

De crux van het leren zat niet alleen in de opstelling. Het zat in al die facetten die maakten dat het leren kon ontstaan. De directeur die dit op de agenda zette, de voorbereiding met de wijken, de bereidheid van mensen om hun werkpraktijk als casus in te brengen, het lef van al diegenen die zichzelf inbrachten met alles wat je bent, vindt en voelt. Het zat in de uitnodiging om jezelf toe te staan te voelen wat je boos, wiebelig, angstig, ongelovig of anderszins maakt. En emoties niet automatisch te projecteren op de buitenwereld: ‘ze doen het niet goed’ of ‘opstellingen zijn waardeloos’. De bereidheid te zoeken naar wat er onder je oordeel en betrokkenheid zit en alles als informatie te leren zien die waardevol is voor het grotere leerthema van de dag. De soms pijnlijke werkelijkheid met elkaar durven te beleven.

Wat ik voor mij zie is het Bert Hellinger Instituut als een baken, als hoogwaterschuilplaats, een plek waar mensen her verbinden met zichzelf, zich voeden aan gegronde wijsheid, uitwisselen en inspiratie op doen over vitaal samenwerken. En dat mensen vanuit daar weer uitvliegen en voorgangers zijn in het creëren van hoogwaterschuilplaatsen en vormgeven van systemisch leiderschap in de praktijk. Zodat er meer vitale gemeenschappen ontstaan.