Oudste dochter

Tijdens dit blok komt Elisabethe terug van de begrafenis van haar oma.

Ik vraag haar hoe de real-life familieopstelling was. En ze zuchtte diep. Direct na de begrafenis had haar moeder gezegd: “zo, nu ben jij als oudste dochter verantwoordelijk voor de familie”. Dit was exact waar ze haar hele leven verandering in probeert te brengen, de zware traditie van de verwachting naar de oudste dochter die, zodra er ergens iets te zorgen is, daarvoor gaat zorgen. Haar moeder vertelde het als een voldongen feit; zo deed zij dat al jaren voor haar moeder en demente tante, nu verwachtte haar moeder van Elisabethe dat zij de zorg over zou nemen voor tante en ook de broer die aan de drank dreigt te raken. Dat is nou eenmaal de plicht van oudste dochters..

 “Hoe moet ik hier nou systemisch mee om gaan?” Vraagt ze me wanhopig.

“Misschien kan je ze bedanken voor de goede zorgen?” Reageer ik, maar ik voel de enorme druk van een familietraditie die voortgezet wil worden.

Ze doet braaf wat ik zeg en ze prevelt tegen een denkbeeldige oma en moeder:” Dank je Oma Elisabethe, dank je Mama.” Ik hoor dat ze haar naam noemt en vraag of zij vernoemd is naar haar grootmoeder. “Ja, dat is ook zo’n familietraditie, alle oudste dochters heten Elisabethe”.

Ik stel voor dat ze het volgende uitspreekt en kijkt wat het effect is:

“Oma, gister hebben we je begraven. Maar ik ben vergeten om ook je lot met jou te begraven. Zondag kom ik naar je graf, en dan neem ik je lot mee, dat ik, en mogelijk ook mijn moeder, steeds heb gedragen. En dan laat ik het bij jou.”

Tranen biggelen over haar wangen, “Oh wat een mooi ritueel is dat! Volgende week gaan we inderdaad met de hele familie naar het graf en planten we er mooie bloemen. Ik ga een hele mooie plant kopen voor haar lot”.