We naderen station… eindpunt van deze trein

‘Dames en heren, jongens en meisjes, we naderen station… Dit station is het eindpunt van deze trein. Vergeet bij het uitstappen niet om uw persoonlijke eigendommen mee te nemen. Reist u met de OV-chipcard, vergeet dan niet om uit te checken.’

Als de conducteur begint met deze mededeling zijn veel treinreizigers in staat die boodschap zelf aan te vullen. Ze kunnen hem wel dromen.

Tot twee keer toe de oproep om iets niet te vergeten. Als iets ophoudt moeten we er kennelijk aan herinnerd worden dat het echt over is. Als we verder willen, dan moet het op een andere manier.

Zo gaat het met organisaties ook. Uit de theorie over systeemdynamiek weten we dat organisaties, als levende systemen, basisbehoeften hebben die vervuld willen worden. Zo is er de behoefte van organisatiesystemen om precies datgene te doen waarvoor ze in het leven geroepen zijn. Ze willen hun bestemming bereiken. Ooit was er een goede reden om te beginnen met bestaan. Zo komt er ook een moment dat het klaar is. De organisatie heeft haar taak vervuld en kan ophouden te bestaan.

Maar hoe herken je dat? En als je het al in de gaten hebt, wat heb je dan te doen?

In een coaching heeft Carla de vraag hoe ze haar bedrijf toch eindelijk eens winstgevend kan maken. Ze is oprichter en eigenaar. Op mijn vraag hoe lang het bedrijf bestaat is haar antwoord: ‘Twee jaar.’ In mij rijst de vraag naar de bestaansgrond: ‘Wat was je diepste wens toen je je bedrijf startte?’

‘Ik wilde loskomen van de situatie waarin ik zat.’ Blij en trots geeft ze vervolgens aan dat dat goed gelukt is.

Mijn reactie: ‘Zou het dan kunnen zijn dat het bedrijf misschien wel gedaan heeft waarvoor je het in het leven geroepen hebt? En dat het verder klaar is; eindpunt bereikt.’

Carla houdt vol dat er dringend geld verdiend moet worden.

Dat lijkt me logisch en ik vraag haar of ik een mogelijke weg mag schetsen. Daarop knikt ze.

‘Je bedrijf heeft gedaan wat je ervan vroeg, Maak me los. Daarmee heeft het zijn bestemming bereikt. Zou je je dankbaar kunnen voelen voor de dienst die het je bewezen heeft? En een weg vinden om dat te uiten? En vervolgens je oriënteren hoe je – niet met, maar na – dit bedrijf je benodigde geld kunt verdienen. Een nieuwe weg die je kunt inslaan, dank zij het feit dat je via dít bedrijf gekomen bent tot waar je nu bent.’

Op mijn voorstel doen we een kleine opstelling: zij en haar bedrijf, zonder woorden, in oogcontact met elkaar. Op innige wijze neemt ze afscheid en zegt: ‘Dankjewel’.

In de achtergrond had ik intussen vier representanten opgesteld. Eentje daarvan beweegt zich nadrukkelijk naar Carla toe. Na een tijdje kijkt ze hen één voor één aan, en knikt. Intussen richt haar bedrijf zijn blik op de grond en begint naar de achtergrond te schuifelen. Hier stoppen we.