Algemene informatie
Inleiding
In de opleiding Systemisch adviseren & teamcoachen leer je vanuit de systemische bril kijken naar wat in organisaties en teams speelt. Als de samenwerking stagneert, patronen hardnekkig zijn of de verandering steeds stokt, dan zit de oorzaak vaak niet tussen mensen maar in het systeem. Deze opleiding leert je hoe je vanuit systemisch perspectief kunt bijdragen aan de vitaliteit en groei binnen organisaties en teams.
Voor wie?
Deze opleiding richt zich op iedereen die advies en begeleiding biedt aan professionele samenwerkingsverbanden, zoals organisaties, teams, afdelingen, projectteams en netwerken. Met deze opleiding kunnen adviseurs (intern of extern), HR-adviseurs, teamcoaches of consultants hun advies- en interventiemogelijkheden uitbreiden.
Doel van de opleiding
Het doel van de opleiding Systemisch adviseren & teamcoachen is je systemisch bewustzijn te vergroten en te begrijpen wat organisatiesystemen nodig hebben om vitaal te zijn en te groeien. Je leert alledaagse interventies te doen, niet om opstellingen te begeleiden.
Na het afronden van de opleiding kun je:
- naar organisaties en netwerken kijken met een systemische bril en veelvoorkomende patronen en dynamieken herkennen in teams, organisaties en netwerken
- je zintuigen (gewaar-zijn) als instrument benutten zodat je signalen van het systeem waarneemt
- werken vanuit de systemische basishouding: je bent je bewust van je eigen plek en oordelen en kunt meerzijdig partijdig luisteren en terughoudend handelen
- een vraag of opdracht systemisch verkennen en met de opdrachtgever een heldere contractering maken: je eigen plek contracteren en vandaaruit met de anderen werken vanuit hun plek
- systemische kennis en inzichten vertalen naar verkennende vragen en interventies, zodat organisaties/functionarissen beter kunnen functioneren
Programma
De opleiding Systemisch adviseren & teamcoachen bestaat uit 5 blokken van 2 dagen.
Overige gegevens
Blok 1 |2 dagen
Vitale systemen
Je leert wat samenwerkingsverbanden nodig hebben om stevig èn flexibel te zijn: erkenning van het verleden als fundament voor het heden, een helder bestaansrecht, en een logische en heldere samenhang, waarbij ieder deel zijn eigen plek heeft. Je ontdekt wat je vanuit jouw unieke plek kunt bijdragen aan de vitaliteit van teams, organisaties of professionele netwerken. Ook maak je een start met het aanscherpen van je gewaar-zijn (wat je opmerkt om je heen en in jezelf). Je werkt met cases die je nu als adviseur onder handen hebt, zodat je meteen al anders gaat kijken naar je eigen opdrachten.
Na blok 1
Praktijkopdracht
Doe iets!
Bijvoorbeeld zet je gewaarzijn in als instrument, of contracteer je plek met een ander, of verken met een ander één of meerdere basisbehoeften.
- Schrijf een reflectie van max 1 A4:
- Wat is je leerwens
- Situatie schets, wat heb je gedaan?
- Wat was het effect op jou?
- Wat was het effect op de ander(en)?
- Wat leert dit je?
- Welke vraag/ vragen heb je?
- Mail naar de trainers & en leden van jouw oefengroep uiterlijk 2 weken voor blok 2.
Oefengroep (suggesties):
- Oefeningen Blok 1 herhalen, oa:
- Oorsprong en historie verkennen
- Oefenen met waarnemingen zonder interpretatie/oordeel teruggeven
- Bestaansrecht van functie, team, organisatie formuleren
- Systeem (team, projectgroep, afdeling, etc) tekenen: logica van het erbij horen onderzoeken
Blok 2 |2 dagen
Anders kijken naar problemen en oplossingen
In dit blok verdiep je je systemische kijk. We kijken wat veelvoorkomende energielekken zijn in teams/organisaties. Je leert ‘plek-gedoe’ in teams, organisaties en netwerken herkennen. We verkennen diverse thema’s, zoals bij meerdere teams tegelijk horen (matrix, projectorganisatie), omgaan met boventalligen (of tijdelijke inhuur) in een team, en opheffen of fuseren van (delen van) teams. Je gaat problemen en symptomen ‘verstaan’ als uitingen van het ‘systeem-geweten’: ergens in de problemen zit ook de oplossing verstopt. Verder gaan we aan de slag met een systemische intake waarin ook de contractering met de opdrachtgever aan bod komt.
Na blok 2
Praktijkopdracht
Doe iets!
Bijvoorbeeld zet je gewaarzijn in als instrument, of contracteer je plek met een ander, of verken met een ander één of meerdere basisbehoeften. Je kunt ook een hele eerste verkenning met een ander oefenen: verken de kwestie, contracteer de vraag en je eigen plek als adviseur, laat de ander tekenen en onderzoek samen wat het probleem wellicht logisch maakt vanuit de systemische basisbehoeften. Geef daarbij je waarnemingen oordeelloos terug.
Schrijf een reflectie van max 1 A4:
- Wat was je leerwens?
- Situatie schets, wat heb je gedaan?
- Wat was het effect op jou?
- Wat was het effect op de ander(en)?
- Wat leert dit je?
- Welke vraag/ vragen heb je?
- Mail naar de trainers & en leden van jouw oefengroep uiterlijk 2 weken voor blok 3.
Oefengroep (suggesties):
- Oefeningen Blok 2 herhalen, oa:
- Afscheid en welkom
- Patronen in het eerste contact waarnemen
- Wondervraag
- Plekverkenning
- Systemische verkenning oefenen
Blok 3 |2 dagen
De adviseur als systemisch instrument
In dit blok ligt de nadruk op je eigen ontwikkeling als systemisch adviseur/teamcoach. Je ontdekt wat ervoor nodig is om je eigen plek ten volle te nemen waardoor jij bij kunt dragen aan de kracht en vitaliteit van anderen op hun plek. Je ervaart wat ‘meerzijdig partijdig’, ‘afstandelijk betrokken’ en ‘terughoudend helpen’ van je vragen en waarom deze als noodzakelijk voertuig dienen om bij te dragen aan het zelfoplossend vermogen van een organisatie. In dit blok ga je veel oefenen. Ook gaan we met een systemische blik kijken naar teamontwikkeling en ‘zelforganisatie’.
Na blok 3
Praktijkopdracht
Doe iets!
Oefen een systemische verkenning met een ander
- Schrijf een reflectie van max 1 A4:
- Wat was je leerwens?
- Situatie schets, wat heb je gedaan?
- Wat was het effect op jou?
- Wat was het effect op de ander(en)?
- Wat leert dit je?
- Welke vraag/ vragen heb je?
- Mail naar de trainers & en leden van jouw oefengroep uiterlijk 2 weken voor blok 4.
Oefengroep (suggesties):
- Oefeningen Blok 3 herhalen, oa:
- Meerzijdig partijdig waarnemen
- Werken met polariteiten
- Tafelopstelling
- Organisatiethema’s verkennen met systemische vragen
- Systemische verkenning oefenen
Blok 4 |2 dagen
Systemische gespreksvoering in een adviesrelatie
In dit praktische blok ga je zo veel mogelijk praktisch aan de slag in een realistische setting. Thema’s zijn: hoe ga je met een vraag om, met wie ga je om tafel, waar ga je zitten, hoe stel je jezelf voor, welke vragen stel je, wat doe je met je waarnemingen, geef je een advies, en zo ja welk, hoe rond je je adviestraject/-gesprek af? etc. Er zal in dit blok ook gewerkt worden met externe adviesvragers. Zo doorloop je met elkaar ‘bijna in het echie’ de stappen van een systemisch adviesproces.
Na blok 4
Praktijkopdracht
Oefengroep (suggesties):
- Oefeningen Blok 4 herhalen, oa:
- Teamopstelling oefenen
- Interventies ontwerpen
- Systemische verkenning oefenen
Praktijkopdracht: bereid een teaminterventie voor:
Tijdens de laatste module is er voor iedereen 20 minuten beschikbaar om medecursisten en de trainers mee te nemen in wat je van plan bent te doen in/met een team met wat je hebt geleerd tijdens de opleiding. Je ontwerpt in tweetallen een teaminterventie op basis van een eigen casus (of eventueel een denkbeeldige casus). Hierbij houdt je rekening met het geleerde ten aanzien van de voorbereiding voor een interventie (dit vat je kort samen bij de inleiding), het ontwerp van de interventie (plek van de leider, basisbehoeften, orde interventie) en wat dit als systemisch adviseur van jou vraagt (basishouding, gewaarzijn, bewust van eigen patronen).
Er is voor iedereen 5 minuten voor een korte inleiding en 15 minuten om jullie aanpak uit te proberen en aan te scherpen.
Kaders voor een korte inleiding voorafgaand aan de interventie (5 min):
- In welk systeem vindt de interventie plaats?
- Wie is de opdrachtgever?
- Welke plek en positie heb je daar?
- Wat is je opdracht daar?
- Vertel wat je vanuit systemisch perspectief gaat doen en hoe je tot deze interventie gekomen bent.
- Welke vraag/vragen wil je stellen aan je medecursisten?
Je ontvangt na afloop feedforward op je interventie.
Blok 5 |2 dagen
Systemisch interveniëren in teams & persoonlijke integratie
Bij systemisch adviseren lopen verkenning en interventies door elkaar. Doordat je het systemisch bewustzijn bij je gesprekspartner aanwakkert ontstaat er een andere blik en komen er andere oplossingen en interventies in beeld die door leden van het systeem zelf uitgevoerd kunnen worden. Vaak is je bijdrage als systemisch adviseur van korte duur. In sommige situaties kan er behoefte zijn om interventies met het team te doen. In dit blok verrijk je je toolbox met systemische interventies die je in en met een team kunt doen. Je leert je favoriete teamoefeningen systemisch te maken en maakt kennis met een aantal opstellingsvormen die je in teams toe kunt passen. Je leert hoe je zelf interventies kunt ontwerpen en wat ervoor nodig is om deze te begeleiden. Ook is er in dit blok aandacht voor afronding van de opleiding en persoonlijke integratie.