Onbeschikbaarheid

Het woord reist nu een week met mij mee, onbeschikbaarheid. Het kwam op toen ik deelnam aan een sessie waarin een ander zei: ‘vanuit stilte beschikbaar zijn’. Het klonk zo mooi èn alles in mijn lijf voelde: NEE! Het gaat over het tegenovergestelde, vanuit stilte ONbeschikbaar zijn.

Het woord bestaat niet eens, onbeschikbaar. Het grappige is ook, dat de spellingscontrole mij suggereert dat ‘onbeschikbaar’ niet bestaat, en voorstelt het te wijzigen in ‘beschikbaar’. Het vraagt kennelijk nogal wat om onbeschikbaar te zijn. Ik voeg dit woord vanaf nu toe aan de woordenlijst, zodat de spelchecker ook onbeschikbaar wordt op dit punt 😉

In mijn onderzoek of er wellicht een aanbod passend zou zijn voor mensen die in de zorg werken, kom ik het steeds tegen: onvoorwaardelijke beschikbaarheid. Onvoorwaardelijk zorgen voor een ander. Het is eigenlijk onmogelijk om stil te staan bij de vraag of je zelf zorg nodig hebt. Wie zorgt er voor jou? Kun jij ook even ‘uit’? En jezelf opladen?

En dit geldt natuurlijk niet alleen voor de zorg, het geldt voor zoveel mensen, die op allerlei manieren en in allerlei rollen continu beschikbaar zijn voor anderen.

Hoe komt dat toch? Is het dan egoïstisch om eens niet beschikbaar te zijn? Zijn we bang om er niet meer bij te horen als we even zeggen: ik ben niet beschikbaar? In het vliegtuig (weet je nog, vroeger, toen we wel eens in een vliegtuig zaten) is de instructie altijd helder: bij nood, zet eerst je eigen zuurstofmasker op en help dan pas je kind/buur. Waarom doen we dat in het dagelijks leven niet wat vaker, eerst aandacht voor onze eigen noden hebben?

Zou het kunnen zijn dat als we besluiten om onbeschikbaar te zijn voor de ander, we meer beschikbaar worden voor onszelf? En zou het kunnen zijn dat als we eerst voor onszelf zorgen, door onbeschikbaar te zijn, we uiteindelijk het geheel en degenen om ons heen meer dienen?

Hoe doe ik dat zelf eigenlijk? Ik geloof dat ik dat wel kan, onbeschikbaar zijn. Bijvoorbeeld door met onze hond op schoot te zitten en zijn lijf tegen dat van mij te voelen. En verder te nietsen, al is het maar even. Of door lang te douchen (ja niet alle oplossingen zijn goed voor de planeet), of door een langer uitje dan gewoon met de hond te maken. Of vroeg naar bed met een boek. En ik merk het ook als het er toch weer bij in is geschoten en ik teveel beschikbaar ben geweest. Dan word ik snauwerig, of ga ik belachelijk zitten snoepen, of krijg ik hoofdpijn of buikpijn. En nu herinner ik mezelf op dat soort momenten: het is weer tijd om onbeschikbaar te zijn. Iedere dag weer, al is het maar even. Tijd voor jezelf.

Dus wellicht werkt dit ‘recept’ voor jou ook: wees 15 minuten per dag onbeschikbaar, iedere dag weer. Als je gebruikelijke stand is dat je beweegt, ga dan zítten of liggen. Al kijk je maar naar het vlammetje van een kaars, luister je een muziekje, knuffel je met je huisdier op schoot, focus je alleen op je ademhaling etc. Ik ben niet zo van het woord ‘mediteren’, maar dat kun je natuurlijk ook doen in die 15 minuten, of wellicht valt het voorgaande al in de mediteer-categorie.

Als je gebruikelijke stand is dat je zit of binnen bent, ga dan naar buiten, bewégen, wandelen, om je heen kijken. Zet je sensoren aan, ruiken, voelen, horen, zien. Raak jezelf aan, voel je lijf, zeg je eigen naam.

15 Minuten per dag onbeschikbaar zijn, als daad van liefde voor jezelf èn de ander.

Barbara Hoogenboom

4 februari 2021